ستاره شناسی فسا



الکسی آرخیپوویچ لئونوف علاوه بر فضانوردی به هنر نقاشی هم اشتغال داشته و عضو فرهنگستان هنری روسیه بوده. لئونوف در تمام مأموریت‌های فضایی‌اش، به همراه خود مداد رنگی و مداد شمعی به مدار زمین می‌برده و صحنه‌هایی را که از فضاپیما می‌دیده نقاشی می‌کرده‌ است. وی در دو مأموریت تاریخی شرکت داشته‌است: در مأموریت واسخود-۲ نخستین راهپیمایی فضایی را انجام داد و در پروژه آزمایشی آپولو-سایوز در نخستین همکاری بین‌المللی فضایی نقش مؤثری ایفا کرد.

در روز ۱۸ مارس ۱۹۶۵ میلادی فضاپیمای واسخود-۲ با رمز پرواز الماس» از پایگاه فضایی بایور به فضا پرتاب شد. فرمانده پرواز پاول بلیایف و ناوبر آن الکسی لئونوف بود. الکسی در این پرواز یک بسته مداد شمعی با رنگ‌های مختلف نیز به همراه داشت! وی در مدار زمین ابتدا به محفظه هوایی متصل به فضاپیمای واسخود-۲ وارد شد و خود را به آرامی بیرون کشید. پس از چند ثانیه مکث، در حالی‌ که با کابل ایمنی به فضاپیما متصل بود، فضاپیما را رها کرد و در فضای بیکران شناور شد و بدین ترتیب #نخستین_راهپیمایی_فضایی را به نام خود ثبت کرد.‌
با توجه به مشکلاتی که در مرحله آماده سازی برای فرود پیش آمد، نهایتا فضاپیما در میان برف و در جنگل‌های انبوه تایگا در ۲۰۰۰ کیلومتری شهر پرم و بسیار دورتر از موقعیت برنامه‌ریزی شده فرود آمد. اما آن‌ها توانستند با فرستادن پیام‌های رادیویی، مرکز کنترل را از موقعیت دقیق خود مطلع سازند و بدین ترتیب از مرگ حتمی نجات یابند.

t.me/fasaastronomymedia/690

فیلم تاریخی، مهیج و دراماتیک Spacewalker همان گونه که از نام آن نیز پیداست، روایت کننده داستان نخستین راهپیمایی فضایی در قالب ماموریت واسخود ۱ و ۲ و برش‌هایی از زندگی الکسی لئونوف است.

#الکسی_آرخیپوویچ_لئونوف سرانجام روز گذشته (11 اکتبر / ۱۹ مهر) در سن ۸۵ سالگی و در بیمارستان بوردانکو مسکو چشم از جهان فرو بست.

⚫️ ما در تیم #ستاره_شناسی_فسا خدمات ارزشمند این فضانورد به جامعه جهانی را ارج می‌نهیم و یاد او را گرامی می‌داریم‌.

Instagram.com/fasaastronomy

@fasaastronomy


Show comments

مشاهده مطلب در کانال


در سال ۱۹۹۹ مجمع عمومی سازمان ملل متحد قطعنامه‌ای را تصویب کرد که به موجب آن، چهارم تا دهم اکتبر هر سال (۱۲ تا ۱۸ مهر) به عنوان #هفته_جهانی_فضا انتخاب شد. هدف از این کار، ترویج و توسعه دانش فضایی و آشنا کردن مردم و جوانان با نقش فناوری فضایی در زندگی انسان‌ها روی زمین اعلام شد. این هفته حد فاصل دو رویداد مهم تاریخی است: ۴ اکتبر ۱۹۵۷ نخستین ماهواره جهان با نام اسپوتنیک-۱ توسط اتحاد جماهیر شوروی به فضا پرتاب شد و در ۱۰ اکتبر ۱۹۶۷ نخستین معاهده استفاده صلح‌آمیز از فضای ماورا جو در سازمان ملل به امضا رسید.

سازمان ملل و مسئولان انجمن هفته جهانی فضا، از تمامی گروه‌ها و تشکل‌ها در سراسر جهان خواسته‌اند تا در این هفته با اجرای برنامه‌های مختلف مانند برگزاری همایش‌ها و نمایشگاه‌های فضایی و اجرای مسابقات علمی نظر جوانان را به دانش فضایی جلب کنند.

کمیته جهانی برگزاری مراسم هفته فضا هر سال شعاری را برای آن در نظر می‌گیرد. هدف از این کار همسو کردن فعالیت‌ها و برنامه‌های گروه‌های مختلف در سراسر جهان در راستای هدفی مشترک است. برای سال ۲۰۱۹ میلادی شعار "ماه دروازه‌ای به سوی ستارگان" در نظر گرفته شده است.
[عکس 565×800]

مشاهده مطلب در کانال


فیلم تحسین شده #مریخی (The Martian) فیلمی در ژانر علمی - تخیلی، ماجراجویی و درام اثر کارگردان معروف بریتانیایی ریدلی اسکات (Ridley Scott) است که ۲ اکتبر ۲۰۱۵ انتشار یافت. فیلمنامه این فیلم که با بودجه تقریبی ۱۰۸ میلیون دلاری و فروش بیش از ۶۳۰ میلیون دلاری در کشور مجارستان تولید شده است، بر اساس رمانی با نام "مریخی" اثر اندی ویر (Andy Weir) به رشته تحریر در آمده است.
فیلم مریخی یکی از فیلم های موفق ژانر علمی‌ تخیلی طی سال‌های اخیر است که نقش اول آن را "مت دیمون" (Matt Damon) ایفا می‌کند. او که در این فیلم با نام "مارک واتنی" شناخته می‌شود، فضانورد گیاه شناسی است که در یک سفر فضایی به مریخ، پس از اینکه درگیر طوفان می‌شود، زخمی به حال خود رها شده، چرا که همراهانش او را مرده می‌پندارند. حال او در این سیاره به تنهایی گیر افتاده و با منابع محدودی که دارد باید از هوش و ذکاوت خود استفاده کند و راهی بیابد تا‌ با کشت محصول، ابتدا بر گرسنگی غلبه کند و سپس سیگنالی به زمین بفرستد تا ناسا به دنبال او بیاد و از این مهلکه نجاتش دهد . . .
[عکس 1280×720]

مشاهده مطلب در کانال


رصدخانه پارانال (Paranal Observatory) در آنتوفاگاستا، شیلی

شیلی تبدیل به نقطه مهمی برای علم و دانش شده است و حداقل یک دو جین رصدخانه در این کشور وجود دارد که برای گردشگران یکی از جاذبه‌های توریستی محسوب می‌شود. رصدخانه پارانال در تعطیلات آخر هفته به روی گردشگران باز است و آنها می‌توانند با تلسکوپ بسیار بزرگ آن آسمان را تماشا کنند. این تلسکوپ که

VLT نام دارد از چهار تلسکوپ کوچک‌تر به نام‌های آنتو، کواین، ملیپال و یپون (به معناهای خورشید، ماه، صلیب جنوبی و ونوس) تشکیل شده است. با این تلسکوپ بزرگ می‌توانید تا ۲۵ برابر تلسکوپ‌های کوچکتر اجسام را بزرگ‌تر ببینید.

منبع: دایره المعارف فضا و نجوم

Instagram.com/fasaastronomy

@fasaastronomy
[عکس 1280×830]


Show comments

مشاهده مطلب در کانال


قسمت دوم: نظریه مِه گسست (گسست بزرگ)

اگر واقعا سرعت انبساط جهان در حال افزایش باشد، این انرژی تاریک سرانجام روزی باعث گسسته شدن جهان از هم خواهد شد.
در مرحله نخست، سازه‌های بزرگ مانند کهکشان‌ها، از هم گسسته می‌شوند و پس از آن همه اجزای کهکشان‌ها اعم از ستارگان، سیارات و همه موجودات روی آن‌ها شروع به جدا شدن خواهند کرد. در نهایت همه موجودات هم متلاشی شده و به اتم‌های سازنده خود تفکیک خواهند شد و خود این اتم‌ها هم در ادامه به انرژی تبدیل می‌شوند و در نهایت یک فضای نامتناهی از پوچی باقی می‌ماند.
همانند نظریه فشردگی بزرگ، در مورد این نظریه هم اشکالاتی وجود دارد. در ادامه نظریه دیگر را نیز مورد مطالعه قرار خواهیم داد.

منبع: کتاب دایره المعارف فضا و نجوم

✍ گردآوری: نگار دادفر

ستاره شناسی فسا

Instagran.com/fasaastronomy

@fasaastronomy
[عکس 640×352]

مشاهده مطلب در کانال


بارش شهابی جباری یکی از بارش‌های سالانه است که با توجه به اینکه کانون بارش در صورت فلکی جبار (شکارچی) قرار دارد، به این نام نامگذاری شده است. دوره فعالیت این بارش هر ساله ۱۰ مهر آغاز می‌شود و ۱۶ آبان پایان می‌‌پذیرد که در این بین، سحرگاه ۳۰ مهر به اوج خود می‌رسد. مهم‌ترین دلیلی که باعث می‌شود این بارش شهابی بر خلاف صورت فلکی هم نامش چندان مشهور نباشد، پایین بودن "نرخ ساعتی سرسویی" (ZHR) آن است که در حدود ۲۰ شهاب در ساعت می‌باشد. ( مقایسه کنید با نرخ ساعتی سرسویی بارش شهابی برساوشی که حدود ۱۲۰ شهاب است) اما با این وجود تماشای شهاب‌های سریع آن، که با سرعت تقریبی و میانگین ۶۶ کیلومتر بر ثانیه همچون تیری تاریکی دل آسمان شب را می‌شکافند، خالی از لطف نیست.
منشا این بارش پاییزی، دنباله‌دار شناخته شده‌ی "هالی" است که در دو نقطه از نزدیکی زمین عبور می‌کند و دو بارش شهابی "جباری" و "اِتا دلوی" را به وجود می‌آورد.
همانگونه که در تصویر نیز مشاهده می‌کنید، کانون بارش جباری در نزدیکی ستاره سرخ فام صورت فلکی شکارچی یعنی ستاره "اِبط الجوزا" (Betelgeuse) قرار دارد که به دلیل "اثر پرسپکتیو" اینگونه به نظر می‌رسد که شهاب‌ها از این نقطه‌ی آسمان خارج می‌شوند. البته همیشه به خاطر داشته باشید که برای دیدن شهاب‌ها، نباید به کانون بارش خیره شد.

t.me/fasaastronomymedia/692

با این تفاسیر، همزمان با طلوع کانون بارش از سمت شرقِ شمالِ شرق (ENE) تا سپیده دم سه شنبه ۳۰ مهر فرصت دارید نظاره گر شهاب‌های جباری باشید. این بارش در سحرگاه به اوج خود می‌رسد البته حتی اگر وضعیت آب و هوا بر وفق مراد ستاره شناسان و علاقه مندان به نجوم باشد که برخی اوقات نیست! نور ماه با فاز تقریبی ۵۰ درصد باعث خواهد شد برخی شهاب‌های کم نور دیده نشوند. اما باز هم ناامید نشوید؛ افرادی که فقط یکبار بارش‌های شهابی را به تماشا نشسته‌اند، تصدیق می‌کنند که دیدن حتی یک شهاب هم لذت و هیجان وصف ناپذیری دارد. برای دیدن و یا عکس‌‌ برداری از این شهاب‌ها تا جایی که برایتان میسر است از مناطق پرجمعیت شهری و آلودگی‌های نوری فاصله بگیرید و منطقه‌ای امن، مناسب و صد البته بسیار تاریک در خارج از شهر را انتخاب کنید. البته حواستان به سرمای هوا نیز باشد چرا کم برودت هوا در مناطق خارج از شهر، پایین تر از مناطق شهری است. این نکته مهم را مثل همیشه باید یادآور شوم که تماشای بارش شهابی به هیچ ابزار اپتیکی نیاز ندارد. بهترین ابزار، چشمان تیزبین و مشتاق خودتان است

آسمان زندگیتان، همیشه پر ستاره.

✍ سجاد صیادی

Instagram.com/fasaastronomy

@fasaastronomy

مشاهده مطلب در کانال


این‌ تصویر از تلسکوپ هابل، کهکشان M86 را نشان می‌دهد. با وجود اینکه بیش از ۲۳۵ سال پیش توسط ستاره شناس "شارل مسیه" کشف شده، طبقه بندی ریخت شناسی آن هنوز ناشناخته است. ستاره شناسان هنوز در مورد اینکه M86 کهکشانی بیضوی یا مارپیچ است، بحث می‌کنند.
این کهکشان که بخشی از خوشه کهکشانی سنبله است، در فاصله پنجاه میلیون سال نوری از زمین قرار دارد و با سرعت باور نکردنی ۵۴۳۰۰۰ مایل بر ساعت در حال حرکت در فضا است و مسیر فعلی‌، آن را در مواجهه با ما قرار می‌دهد!!

Instagram.com/fasaastronomy

@fasaastronomy
[عکس 800×800]


Show comments

مشاهده مطلب در کانال


جستجوی هوش فرازمینی (SETI: search for extraterrestrial intelligence) یک واژه عمومی و مشترک میان محققانی است که برای یافتن حیات هوشمند در ماوراء زمین تلاش می‌کنند. ارسال امواج الکترومغناطیسی برای مخابره‌ی سیگنال‌ها از تمدن‌هایی در سیارات دیگر، مثالی از تلاشهای محققان در راستای یافتن حیات هوشمند می‌باشد.
بررسی‌های علمی، اندکی بعد از ظهور رادیو در قرن نوزدهم آغاز شد و از سال ۱۹۸۰ تلاشهای جهانی بر این موضوع متمرکز شدند. در سال ۲۰۱۵ "استیون هاوکینگ" و یک میلیاردر روسی به نام "یوری میلنر" از تلاشی مستحکم که آن را پذیرفتن پیشرفت» نامیدند، خبر دادند.

Instagram.com/fasaastronomy

@fasaastronomy
[عکس 730×410]


Show comments

مشاهده مطلب در کانال


این سحابی که با نام‌های NGC6543 و Caldwell 6 نیز شناخته می‌شود، در واقع یکی از درخشان‌ترین و پیچیده ترین سحابی‌های سیاره‌ای است که با فاصله تقریبی ۳۰۰۰ سال نوری از ما و قدر ظاهری ۸.۳ در صورت فلکی اژدها قرار دارد. این عکس ترکیبی از یک تصویر مرئی تلسکوپ فضایی هابل و یک تصویر اشعه ایکس تلسکوپ فضایی چاندرا می‌باشد.

اعتبار عکس: NASA, ESA

Instagram.com/fasaastronomy

@fasaastronomy
[عکس 800×687]


Show comments

مشاهده مطلب در کانال


پخش زنده بارش شهابی جوزایی

#بارش_شهابی_جوزایی مهم‌ترین بارش شهابی است که هر ساله از شامگاه ۲۲ تا سحرگاه ۲۳ آذر به اوج فعالیت خود می‌رسد. با توجه به اینکه امسال در این زمان ماه کامل در آسمان حضور دارد، بسیاری از شهاب‌ها دیده نخواهند شد. علاوه بر این، بررسی تصاویر ماهواره‌ای گویای این مطلب است که آسمان اغلب مناطق کشور ابری است و شانس چندانی برای دیدن شهاب‌های زیبای جوزایی از ایران وجود ندارد!
اما‌ با مراجعه به وب‌سایت زیر از ساعت ۷:۳۰ بامداد شنبه ۲۳ آذر به وقت تهران (۴ بامداد به وقت جهانی) می‌توانید این بارش را به صورت زنده و مستقیم مشاهده کنید. پیش بینی می‌شود ۱۵ الی ۲۰ شهاب در ساعت قابل مشاهده باشد.

https://www.virtualtelescope.eu/webtv/

Instagram.com/fasaastronomy

@fasaastronomy
[عکس 1280×853]


Show comments

مشاهده مطلب در کانال


انسان از هزاران سال پیش تا به امروز همیشه و در همه حال در جستجوی شگفتی های آسمان بالای سر خود بوده است. دانش ستاره شناسی تا آنجا به انسان کمک کرد که جایگاه خود در جهان هستی را بیابد و او را برای کنکاش ژرف تر در گیتی مشتاق ساخت. در این میان، دانشمندان و ستاره شناسان نامداری در سرتاسر کره خاکی پا به عرصه حیات نهادند که نقش بسزایی در توسعه و پیشرفت این دانش ایفا نموده اند و با افتخار می توان بیان کرد سرزمین کهن ایران به عنوان گهواره تمدن بشری، مهد پرورش نام آورانی همچون ابوریحان بیرونی، عبد الرحمن صوفی رازی، خیام و . . . می باشد که نام پر شکوه شان تا ابد بر تارک تاریخ جاویدان خواهد ماند و همچون ستاره ای تابناک می درخشد. در این مقاله و مقاله های آتی تلاش خواهیم نمود به صورت هر چند مختصر با برخی از مشاهیر ایران زمین که در عرصه نجوم فعالیت نموده اند، آشنا شویم.

ابوریحان محمد بن احمد بیرونی معروف به ابوریحان بیرونی در سال 352 خورشیدی در حوالی خوارزم متولد شد. وی تالیفات بسیاری در زمینه نجوم، هیات، منطق و حکمت دارد که از جمله تالیفات او در زمینه نجوم و جغرافیا، "قانون مسعودی" است. "آثار الباقیه" نیز یکی دیگر از تالیفات نجومی این دانشمند بزرگ می باشد که در آن انواع سالها (سال خورشیدی، قمری، یونانی و ایرانی) و مفهوم کبیسه تعریف شده است. اتحادیه بین المللی نجوم به پاس خدمات ارزنده این فیلسوف شهیر ایرانی، یکی از دهانه های برخوردی در سمت پنهان ماه به قطر 77 کیلومتر را "بیرونی" (Biruni) نام نهاده و روز 13 شهریور نیز به عنوان روز بزرگداشت وی نامگذاری شده است. این دانشمند بزرگ در سال 427 خورشیدی در غزنین چشم از جهان فرو بست. از دیگر مشاهیر این عرصه می توان به ابوالحسن عبدالرحمن صوفی رازی اشاره نمود که در سال 282 خورشیدی در شهر ری زاده شد. این استاد ریاضی و ستاره شناس برجسته، در دوره دیلمیان در فارس زندگی می کرد. مشاهدات دقیق رازی در مورد ستارگان و صورفلکی هنوز پس از سده ها معتبر است. او کتاب "صورالکواکب" که نسخه تصحیح شده کتاب "المجستی" بطلمیوس بود را بر اساس مشاهدات رصدی خودش تالیف نمود و در آن، موقعیت، رنگ و قدر 1081 جرم آسمانی را توصیف کرد. وی نخستین ستاره شناسی است که "کهکشان آندرومدا" را کشف نمود و گزارش "ابر ماژلانی بزرگ" را ثبت کرد. به افتخار وی، یکی از دهانه های برخوردی کره ماه و 9 دهانه اقماری اطراف آن، AZOPHI نامگذاری شده است. این دانشمند نامی کشورمان، در سال 365 خورشیدی در شیراز بدرود حیات گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد. حکیم عمر خیام ریاضیدان، منجم، شاعر و فیلسوف بزرگ سرزمین مان یکی دیگر از این نام آوران است که در سال 427 خورشیدی چشم به جهان گشود. یکی از برجسته ترین دستاوردهای خیام، سر و سامان دادن و سرپرستی محاسبات گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام الملک می باشد. وی بدین منظور مدار گردش کره زمین به دور خورشید را تا 16 رقم اعشار محاسبه نمود. خیام علاوه بر سرودن اشعار، در مقام ریاضیدان و منجم نیز پژوهش های مهمی دارد. به پاس تلاشهای ستودنی وی، اتحادیه بین المللی نجوم یکی از دهانه های برخوردی ماه به قطر 70 کیلومتر را به نام حکیم عمر خیام (Omar Khayyam) نامگذاری کرده است. او سرانجام در سال 510 خورشیدی  در نیشابور چهره در نقاب خاک کشید و جاودانه شد. در مقاله های آتی با تعداد بیشتری از ستارگان سپهر دانش ستاره شناسی ایران زمین آشنا خواهیم شد

نویسنده: نگار دادفر / مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

هفته نامه فسامهر، شماره 150


کهن سرزمین ایران به عنوان مهد فرهنگ و تمدن، از دیر باز زادگاه مفاخر و مشاهیری بوده است که جامعه علمی دنیا در مقابل خدمات سترگ آنها به منظور گسترش مرزهای بی کران دانش ستاره شناسی، سر تعظیم فرود آورده و مناطقی را در اجرام آسمانی به نام آنها ثبت کرده است. این مقاله که در ادامه مقاله پیشین (فسامهر، شماره 150) به رشته تحریر در می آید، به معرفی برخی دیگر از نیک مردان عرصه نجوم ایران می پردازد. 

خواجه نصیر الدین طوسی ستاره شناس و ریاضیدان شهیر ایرانی در سال 579 خورشیدی در طوس زاده شد. وی سنگ بنای رصدخانه مراغه را بنا نهاد و در کنار آن کتابخانه ای به وجود آورد که نزدیک به چهل هزار جلد کتاب در آن قرار داشت. وی کتاب ارزشمند زیج ایلخانی را بر اساس رصدهای انجام شده در رصدخانه مراغه تدوین کرد. آفتاب عمر این فیلسوف سرانجام در سال 653 خورشیدی در بغداد غروب کرد. به پاس خدمات ارزشمند خواجه نصیر، در تقویم کشورمان روز پنجم اسفند به نام روز بزرگداشت وی و روز مهندسی نامگذاری شده. همچنین اتحادیه بین المللی نجوم نیز یکی از دهانه های برخوردی کره ماه را Nasireddin نامگذاری کرده است. محمد بن موسی خوارزمی فیلسوف و ریاضیدان کشورمان از دیگر بزرگان این عرصه است که در خوارزم دیده به جهان گشود. او که در اواخر سده دوم و اوایل سده سوم هجری قمری می زیست، در ریاضیات و به ویژه نجوم تسلط کامل داشت به نحوی که دو کتاب در زمینه ساخت و استفاده از اسطرلاب تالیف نمود و ضمن تهیه اطلسی از نقشه های آسمان و زمین، نقشه های بطلمیوس را نیز اصلاح کرد. به پاس سال ها مجاهدت علمی وی، اتحادیه بین المللی نجوم یک دهانه برخوردی در کره ماه به قطر 65 کیلومتر و 8 دهانه اقماری آن را Khwarizmi نامگذاری کرده است. وی سرانجام در سال 232 هجری قمری چهره در نقاب خاک کشید. یکی دیگر از مشاهیر سرزمین مان، ابوالوفا محمد بوزجانی ریاضیدان و ستاره شناس دوران طلایی اسلام است که در سال 328 هجری قمری در بوژگان از توابع ربع نیشابور متولد شد. وی ضمن فعالیت در رصدخانه بغداد، به تالیف کتابهای مهمی در زمینه نجوم و ریاضیات پرداخت. کارهای بوزجانی در زمینه هندسه کروی با کاربرد در نجوم کروی شگرف بوده است. به جهت تجلیل از خدمات ارزنده او، یکی از دهانه های آتشفشانی ماه به قطر 55 کیلومتر به نام Abul Wafa نامگذاری شده است. وی در سال 386 هجری قمری در بغداد بدرود حیات گفت. از دیگر ستاره شناسانی که عمرگرانقدر خود را وقف گسترش این دانش نموده اند می توان به قطب الدین شیرازی، غیاث الدین جمشید کاشانی و ابو سعید سجزی اشاره کرد که به جهت کوتاهی سخن به ذکر نام آنها بسنده می کنیم. امید است همانگونه که اتحادیه بین المللی نجوم به پاس یک عمر مجاهدت علمی این مفاخر، مناطق وسیعی از کرات دیگر را به نام پر افتخار آنها مزین کرده است، ما نیز در راستای تقویت روحیه خودباوری اهتمام بیشتری به این گنجینه های پر آوازه تمدن کهن سرزمین مان در زمینه نامگذاری میادین، خیابان ها، بوستان ها، کتابخانه ها و سایر مراکز علمی و فرهنگی داشته باشیم.

 

نویسنده: نگار دادفر / مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

هفته نامه فسامهر، شماره 152


انسان از هزاران سال پیش تا به امروز همیشه و در همه حال در جستجوی شگفتی های آسمان بالای سر خود بوده است. دانش ستاره شناسی تا آنجا به انسان کمک کرد که جایگاه خود در جهان هستی را بیابد و او را برای کنکاش ژرف تر در گیتی مشتاق ساخت. در این میان، دانشمندان و ستاره شناسان نامداری در سرتاسر کره خاکی پا به عرصه حیات نهادند که نقش بسزایی در توسعه و پیشرفت این دانش ایفا نموده اند و با افتخار می توان بیان کرد سرزمین کهن ایران به عنوان گهواره تمدن بشری، مهد پرورش نام آورانی همچون ابوریحان بیرونی، عبد الرحمن صوفی رازی، خیام و . . . می باشد که نام پر شکوه شان تا ابد بر تارک تاریخ جاویدان خواهد ماند و همچون ستاره ای تابناک می درخشد. در این مقاله و مقاله های آتی تلاش خواهیم نمود به صورت هر چند مختصر با برخی از مشاهیر ایران زمین که در عرصه نجوم فعالیت نموده اند، آشنا شویم.

ابوریحان محمد بن احمد بیرونی معروف به ابوریحان بیرونی در سال 352 خورشیدی در حوالی خوارزم متولد شد. وی تالیفات بسیاری در زمینه نجوم، هیات، منطق و حکمت دارد که از جمله تالیفات او در زمینه نجوم و جغرافیا، "قانون مسعودی" است. "آثار الباقیه" نیز یکی دیگر از تالیفات نجومی این دانشمند بزرگ می باشد که در آن انواع سالها (سال خورشیدی، قمری، یونانی و ایرانی) و مفهوم کبیسه تعریف شده است. اتحادیه بین المللی نجوم به پاس خدمات ارزنده این فیلسوف شهیر ایرانی، یکی از دهانه های برخوردی در سمت پنهان ماه به قطر 77 کیلومتر را "بیرونی" (Biruni) نام نهاده و روز 13 شهریور نیز به عنوان روز بزرگداشت وی نامگذاری شده است. این دانشمند بزرگ در سال 427 خورشیدی در غزنین چشم از جهان فرو بست. از دیگر مشاهیر این عرصه می توان به ابوالحسن عبدالرحمن صوفی رازی اشاره نمود که در سال 282 خورشیدی در شهر ری زاده شد. این استاد ریاضی و ستاره شناس برجسته، در دوره دیلمیان در فارس زندگی می کرد. مشاهدات دقیق رازی در مورد ستارگان و صورفلکی هنوز پس از سده ها معتبر است. او کتاب "صورالکواکب" که نسخه تصحیح شده کتاب "المجستی" بطلمیوس بود را بر اساس مشاهدات رصدی خودش تالیف نمود و در آن، موقعیت، رنگ و قدر 1081 جرم آسمانی را توصیف کرد. وی نخستین ستاره شناسی است که "کهکشان آندرومدا" را کشف نمود و گزارش "ابر ماژلانی بزرگ" را ثبت کرد. به افتخار وی، یکی از دهانه های برخوردی کره ماه و 9 دهانه اقماری اطراف آن، AZOPHI نامگذاری شده است. این دانشمند نامی کشورمان، در سال 365 خورشیدی در شیراز بدرود حیات گفت و در همان شهر به خاک سپرده شد. حکیم عمر خیام ریاضیدان، منجم، شاعر و فیلسوف بزرگ سرزمین مان یکی دیگر از این نام آوران است که در سال 427 خورشیدی چشم به جهان گشود. یکی از برجسته ترین دستاوردهای خیام، سر و سامان دادن و سرپرستی محاسبات گاهشماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام الملک می باشد. وی بدین منظور مدار گردش کره زمین به دور خورشید را تا 16 رقم اعشار محاسبه نمود. خیام علاوه بر سرودن اشعار، در مقام ریاضیدان و منجم نیز پژوهش های مهمی دارد. به پاس تلاشهای ستودنی وی، اتحادیه بین المللی نجوم یکی از دهانه های برخوردی ماه به قطر 70 کیلومتر را به نام حکیم عمر خیام (Omar Khayyam) نامگذاری کرده است. او سرانجام در سال 510 خورشیدی  در نیشابور چهره در نقاب خاک کشید و جاودانه شد. در مقاله های آتی با تعداد بیشتری از ستارگان سپهر دانش ستاره شناسی ایران زمین آشنا خواهیم شد

نویسنده: نگار دادفر / مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

هفته نامه فسامهر، شماره 150


کوازار (اخترنما / اختروَش / Quasar):

اخترانماها ساکنان دوردست عالم‌اند. چشمه‌های ظاهراً نقطه‌ای که تابش بسیار شدید رادیویی گسیل می‌کنند. آنها را چشمه‌های رادیویی شبه ستاره‌ای هم می‌نامند. کوازارها (اخترنما) سیاهچاله‌هایی بی اندازه پر جرم‌اند که با جرمی یکصد میلیون برابر خورشید، در قلب کهکشان قرار دارند. این سیاهچاله‌، ستاره‌ها و مواد کهکشان گرداگردش را می‌بلعد و در این کار انرژی عظیمی تولید می‌کند. انرژی عظیم آنها از ناحیه‌ای به اندازه منظومه شمسی گسیل می‌شود. این انرژی هزار برابر انرژی همه ستاره‌های کهکشان ما است. تاکنون هزاران اخترنما شناسایی شده و تقریباً همه آنها به فاصله چند بیلیون سال نوری از ما قرار دارند. امروزه منجمان بر این باوراند که اخترنماها "دورترین" و "پر نورترین" نوع هسته‌های فعال کهکشانی هستند.

گردآورنده: #نگار_دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 600×400]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


سیاره ما ممکن است روزی مورد تهدید قرار بگیرد. عامل آن هم شاید برخورد یک سیارک یا آنکه نتیجه فعالیت‌های خودمان باشد و در نتیجه ادامه زندگی بر روی زمین ناممکن شود. اگر این سیاره دیگر جای زیستن نباشد، به کجا می‌توانیم برویم؟؟

زبان: پارسی

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[ویدئو ۴۰:۰۶]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


بیشتر سیارک‌های سامانه خورشیدی در منطقه‌ی وسیعی بین مدار سیاره بهرام و هرمز، معروف به #کمربند_سیارکی قرار دارند. این کمربند اصلی سیارک‌ها، دارای بیش از ۲۰۰ سیارک با قطری بزرگ‌تر از ۱۰۰ کیلومتر می‌باشد. برخورد چنین سیارک‌های عظیمی با زمین باعث نابودی تمدن بشری خواهد شد!!

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[ویدئو ۰:۵۷]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


بلازار (Blazar):

سیاهچاله‌های بسیار پر جرم در مرکز کهکشان‌های دوردست، گاز و غبار اطراف خود را می‌بلعند اما این سیاهچاله‌ها نمی‌توانند مواد در حال سقوط را یکجا ببلعند و بخشی از مواد در نزدیکی افق رویداد با سرعتی نزدیک به سرعت نور به صورت فوران (جت) ذرات را به دو سوی فضا پرتاب می‌کند. چنانچه یک سر باریکه این ذرات در امتداد خط دید ما (به سوی زمین) باشد، اخترشناسان این جرم را #بلازار می‌نامند. این اجرام تابش شدیدی در طیف‌های الکترومغناطیس دارند اما گاهی تابش بسیار شدیدی در طیف گاما نیز گسیل می‌کنند به طوری که دیگر اجرام در این تابش ممکن است در فروغ بلازارها رنگ ببازند!

گردآورنده: #نگار_دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 985×739]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


این همنشینی (همیستانی) با چشم غیر مسلح و بدون ابزار اپتیکی نیز قابل مشاهده است. #خوشه_پروین که با نام‌های هفت خواهران، ثریا، Pleiades و M45 نیز شناخته می‌شود، یک خوشه‌ی ستاره‌ای باز (open cluster) است که به سمت "شرق" نشانه رفته و راهنمای مناسبی برای جهت‌یابی در آسمان شب محسوب می‌شود.

اگر به دیدار این #مقارنه زیبا رفتید، ببینید چند ستاره از ستارگان خوشه پروین را می‌توانید بشمارید؟؟

#رویداد_نجومی
Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 720×720]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


در ساعت ۲۲:۳۹ دقیقه شامگاه سه‌شنبه ۱۹ فروردین، "ماه" به کمترین فاصله خود با زمین رسید و در این زمان ۳۵۶۹۰۷ کیلومتر با زمین فاصله داشت. همچنین در ساعت ۷:۰۵ دقیقه بامداد چهارشنبه ۲۰ فروردین، "ماه" در گام کامل (بدر) قرار می‌گیرد.
بر این اساس به علت قرار گرفتن "ماه کامل" در "کمترین فاصله از زمین"، از سه‌شنبه شب تا بامداد چهارشنبه با پدیده‌ی "اَبَر ماه" (Super Moon) مواجه هستیم. این ماه کامل که به "ماه صورتی" نیز شهرت دارد، نخستین و بزرگ‌ترین #ابر_ماه سال ۱۳۹۹ می‌باشد‌.

عکس: #امیرحسین_دادفر

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 607×607]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


با ورود مدرنیته به زندگی بشر نورپردازی‌های مصنوعی هم آمد و شب‌ها را روشن کرد.

اگرچه این نورها برای دیدن [در تاریکی] به انسان امروزی کمک می‌کنند، ولی نورِ بسیاری هم به آسمان رفته و هدر می‌رود.

آلودگی نوری باعث شده آسمانِ تاریکِ شبانه به پدیده‌ای کمیاب و دست نیافتنی برای نسل‌های تازه تبدیل گردد.

#توییت_خوان #آلودگی_نوری

www.1star7sky.com

twitter.com/1star_7sky

@onestar_in_sevenskies
[عکس 720×692]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


یک سال پیش در چنین روزی (۱۰ آوریل ۲۰۱۹) برای نخستین بار در تاریخ، یک عکس واقعی از سیاهچاله‌ای پر جرم انتشار یافت.
این عکس که توسط "تلسکوپ افق رویداد" (EHT) گرفته شده است، در واقع حلقه‌ای از گاز و غبار را نشان می‌دهد و نمای کلی از #سیاهچاله بزرگ و پر جرمی که در مرکز کهکشان M87 قرار دارد را ترسیم می‌کند. این ابَر سیاهچاله با ۵۵ میلیون سال نوری فاصله از زمین، جرمی معادل ۶.۵ میلیارد برابر جرم خورشید دارد! #تلسکوپ_افق_رویداد شبکه‌ای از ۸ تلسکوپ رادیویی از قطب جنوب تا اسپانیا و شیلی را تشکیل می‌دهد و در این پروژه حدود ۲۰۰ دانشمند نقش داشته‌اند. "شیپر دوئلمن" مدیر تلسکوپ افق رویداد و همکار ارشد تحقیقات دانشگاه هاروارد می‌گوید سیاهچاله‌ها اسرار آمیزترین اجرام جهان را به وجود آورده‌اند. ما آنچه را که فکر می‌کردیم غیرقابل مشاهده است؛ دیدیم و حال ما از سیاهچاله‌ای عکس گرفته‌ایم!

مترجم: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

weblog

instagram

telegram
[عکس 600×350]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


ستاره‌های نوترونی فوق العاده کوچک‌ هستند به نحوی که شعاع‌هایی در حدود چند ده کیلومتر اما چگالی بسیار زیادی در حدود ۱۰۰ میلیارد کیلوگرم بر سانتی متر مکعب دارند! این ستاره‌ها با سرعت بسیار زیاد دوران می‌کنند؛ برخی از آنها در هر ثانیه هزار بار به دور خود می‌چرخند. ستاره‌های نوترونی دارای میدان مغناطیسی نیرومندی هستند؛ شدت میدان مغناطیسی در بعضی از آنها بیلیون‌ها برابر میدان مغناطیسی در سطح زمین است. الکترون‌هایی که از بیرون به داخل این میدان پرتاب می‌شوند، سرعتشان کاهش می‌یابد و به گسیل اشعه می‌پردازند. پالس‌هایی از این اشعه که به زمین می‌رسند، همان پالس‌هایی است که به تپ اخترها نسبت داده می‌شود.
بنابراین تپ اخترها ستاره‌های نوترونیِ دواری با میدان‌های مغناطیسی بسیار قوی هستند که تابشی به صورت پالس گسیل می‌کنند. این پالس‌ها در بیشتر موارد پالس‌های رادیویی است. نخستین #تپ_اختر در سال ۱۹۶۷ به وسیله منجمان دانشگاه کمبریج کشف شد.

گردآورنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

#آشنایی_با_اصطلاحات_نجوم

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 1280×1280]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


کتاب "صورت‌های فلکی" یکی از بهترین کتاب‌های موجود برای یادگیری و یافتن #صورت‌های_فلکی و برخی اجرام آسمان شب است که همه صورت‌های فلکی ثبت شده در اتحادیه بین المللی نجوم را در خود جای داده است و توسط دکتر گری مکلر، دکتر مارک چارترند و ویل تریون به رشته تحریر در آمده و مهندس احمد دالکی آن را به فارسی ترجمه کرده است.

در ابتدای این کتاب که تمامی ۸۸ صورت فلکی آسمان، مساحت آنها، ستاره‌های مهم، بهترین زمان رصد و دیگر جزئیات را برای خواننده توضیح داده است؛ روشهای رصدی، اصطلاحات مهم ستاره شناسی، کره آسمان، دایره البروج و . . . توضیح داده شده تا ذهن خواننده برای فراگیری صورت‌های فلکی آماده شود. در انتهای کتاب نیز ضمیمه‌های متفاوتی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به جدول ستارگان نیمکره جنوبی که اکثر ساکنین نیمکره شمالی آن‌ها را نمی‌شناسند اشاره کرد. کتاب صورت‌های فلکی را موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی در ۱۹۲ صفحه منتشر کرده است.

#کتاب #معرفی_کتاب #کتاب_بخوانیم #کتابخوانی

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 598×407]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


#یوری_گاگارین نخستین انسانی بود که در ۱۲ آوریل ۱۹۶۱ میلادی با فضاپیمای وستوک ۱ به فضا رفت و طی ۱۰۸ دقیقه مدار زمین را به طور کامل پیمود. این ویدیو شامل لحظات پرتاب فضاپیما به فضا، بازگشت به زمین و استقبال باشکوه مردم اتحاد جماهیر شوروی از وی در ۶۹ سال پیش است!

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[ویدئو ۳:۲۲]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


در این روز، #یوری_گاگارین‌ به وسیله فضاپیمای وُستوک ۱ به فضا رفت و طی ۱۰۸ دقیقه، مدار زمین را پیمود و به سلامت به زمین بازگشت. سازمان ملل متحد به افتخار این فضانورد و به یاد نخستین سفر انسان به فضا، ۱۲ آوریل را به عنوان #روز_فضانورد نامگذاری نموده است. همچنین هر ساله در این زمان جشنی تحت عنوان #شب_یوری توسط ستاره‌شناسان آماتور و علاقه‌مندان به فضا در بسیاری از کشو‌رها از جمله کشور عزیزمان ایران برگزار می‌شود که متاسفانه شرایط خاص امسال اجازه برگزاری چنین مراسمی را نمی‌دهد. این جشن برای بزرگداشت دو رخداد بزرگ و مجزا از هم در عرصه فضانوردی، یعنی سالروز سفر نخستین انسان به فضا و سالروز پرتاب نخستین شاتل فضایی ناسا به فضا در ۱۲ آوریل ۱۹۸۱ می‌باشد.

آیا شما هم علاقه‌مند هستید به فضا سفر کنید؟! آیا از مخاطرات آن آگاهی دارید؟

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 720×560]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


در روزهایی که برای قطع زنجیره انتقال بیماری کرونا باید #در_خانه_بمانیم، مطالعه کتاب خصوصا در زمینه نجوم و کیهان یک سرگرمی آموزنده و بسیار مفید محسوب می‌شود‌؛ با توجه به این موضوع و همچنین در راستای ترویج فرهنگ پسندیده کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه کتاب، قصد داریم از این پس مهم‌ترین کتاب‌های حوزه نجوم و کیهان شناسی را به شما مخاطبین فرهیخته و دوستدار کتاب معرفی نماییم. باشد که بتوانیم دین خود را در این زمینه نیز ادا کنیم.

✍ هیئت تحریریه ستاره شناسی فسا

اگر رسانه #ستاره_شناسی_فسا را مفید ارزیابی می‌کنید، آن را به دوستان خود معرفی کنید.

لطفا با انعکاس انتقادات، پیشنهادات و نقطه نظرات خود، ما را راهنمایی فرمایید.

@fasaastronomyadmin

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telergram

#کتاب #معرفی_کتاب #کتاب_بخوانیم #کتابخوانی
[عکس 1280×852]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


همراهان فرهیخته و گرامی، از این پس با افزوده شدن بخش #آزمون_نجوم (Astronomy Quiz) در #کانال_تلگرام و #استوری_پیج؛ می‌توانید ضمن پاسخگویی به این سوال‌ها، میزان معلومات خود در زمینه نجوم را سنجیده و در صورت نیاز با مطالعه کتاب‌هایی که معرفی خواهند شد و همچنین مشاهده‌ مستندهایی که در کانال تلگرام بارگذاری می‌شوند، سطح دانش نجومی خود را افزایش دهید. به یاد داشته باشید که سوالات در سه سطح آسان، متوسط و سخت مطرح می‌شوند بنابراین انتظار نمی‌رود همه مخاطبان به تمامی سوال‌ها پاسخ درست دهند. با این حال همیشه شانس خود را امتحان کنید و هرگز ناامید نشوید!!

لطفا با انعکاس انتقادات، پیشنهادات و نقطه نظرات خود، ما را راهنمایی فرمایید.

@fasaastronomyadmin

اگر رسانه ستاره #ستاره_شناسی_فسا را مفید ارزیابی می‌کنید، آن را به دوستان خود معرفی نمایید.

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 1280×761]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


در آستانه جشن تولد ۳۰ سالگی تلسکوپ نام آشنا و بی نظیر #هابل، با ورود به این

لینک وب‌سایت ناسا و وارد نمودن روز و ماه تولدتان به میلادی، ببینید این تلسکوپ فضایی در زادروزتان از کدام یک از اجرام اعماق آسمان نظیر کهکشان‌ها، سحابی‌ها، خوشه‌های ستاره‌ای و . . . عکس برداری کرده. شما می‌توانید این عکس را ذخیره کرده و با استفاده از هشتگ #ستاره_شناسی_فسا و تگ کردن همین صفحه به شناسه

@fasaastronomy، در صفحه اینستاگرام خود منتشر کنید.

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 978×1184]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


کتاب "صورت‌های فلکی" یکی از بهترین کتاب‌های موجود برای یادگیری و یافتن #صورت‌های_فلکی و برخی اجرام آسمان شب است که همه صورت‌های فلکی ثبت شده در اتحادیه بین المللی نجوم را در خود جای داده است و توسط دکتر گری مکلر، دکتر مارک چارترند و ویل تریون به رشته تحریر در آمده و مهندس احمد دالکی آن را به فارسی ترجمه کرده است.

در ابتدای این کتاب که تمامی ۸۸ صورت فلکی آسمان، مساحت آنها، ستاره‌های مهم، بهترین زمان رصد و دیگر جزئیات را برای خواننده توضیح داده است؛ روشهای رصدی، اصطلاحات مهم ستاره شناسی، کره آسمان، دایره البروج و . . . توضیح داده شده تا ذهن خواننده برای فراگیری صورت‌های فلکی آماده شود. در انتهای کتاب نیز ضمیمه‌های متفاوتی وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به جدول ستارگان نیمکره جنوبی که اکثر ساکنین نیمکره شمالی آن‌ها را نمی‌شناسند اشاره کرد. کتاب صورت‌های فلکی را موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی در ۱۹۲ صفحه منتشر کرده است.

#کتاب #معرفی_کتاب #کتاب_بخوانیم #کتابخوانی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 598×407]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


کتابی برای تمام فصول!!

✍ کتاب "راهنمای هفتگی آسمان شب" پدیده‌های رصدی مربوط به هر هفته از جمله بارش‌ها و رگبارهای شهابی، اجرام آسمانی، نحوه یافتن صورت‌های فلکی و توضیح مختصری درباره داستان و افسانه‌هایشان را بازگو می‌کند. مقدمه‌‌ی این کتاب به ارائه توضیحاتی در خصوث مفاهیم اولیه ستاره شناسی مانند سمت‌ها در آسمان، ماهیت درجه‌ها، قدر و نامگذاری ستارگان و . . . که آشنایی با آنها برای شروع آموختن ستاره شناسی لازم است، می‌پردازد و در ادامه، کتاب به ۴ فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان تقسیم می‌شود که مهم‌ترین رویدادهای هر فصل را هفته به هفته بررسی می‌کند.
این کتاب که توسط "جِف کانیپ" به رشته تحریر در آمده، توسط "مهندس احمد دالکی" به زبان پارسی ترجمه شده و موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی نیز آن را در ۱۷۶ صفحه منتشر کرده است.

پی نوشت: مطالعه این کتاب ارزشمند به تمامی ستاره شناسان آماتور و علاقه مندان توصیه می‌شود.

#کتاب #معرفی_کتاب #کتاب_بخوانیم #کتابخوانی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 550×652]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


هاله‌های داغ مواد ستاره‌ای هستند که ستارگان در حال مرگ بر آنها فرو می‌ریزند. ویلیام هرشل در سال ۱۷۸۵ این سحابی‌ها را به خاطر ظاهر قرص مانندی که در تلسکوپ‌های قرن هجدهمی آن زمان داشتند، سیاره‌ای نامید. شامل برخی از شگفت انگیزترین مناظر کیهانی می‌شوند که در اثر میدان‌های مغناطیسی و حرکت مداری سیستمهای ستاره‌ای دوتایی به اشکال مختلفی در آمده‌اند. این سحابی‌ها از گازهای کم چگالی تشکیل می‌شوند که توسط ستارگان کم جرم در طول دوران غول سرخی زندگی‌شان به بیرون پرتاب شده‌اند و در اثر پرتوهای فرابنفش آزاد شده‌ هسته‌های داغ داخلی ستارگان در حال مرگ، داغ شده‌اند. این مرحله از زندگی‌ ستارگان نسبتا کوتاه است. در نهایت، سحابی سیاره‌ای مواد خود را دوباره در محیط بین ستاره‌ای پخش می‌کند و با این کار با استفاده از عناصری که به وسیله ستاره مادر تولید شده است، ماده موجود در خلا تقویت می‌شود. ستارگان مرکزی در جزء داغ‌ترین ستارگان شناخته شده هستند.

گردآورنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

#آشنایی_با_اصطلاحات_نجوم

Instagram

Telegram
[عکس 1215×1241]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


ادبیات غنی پارسی لبریز از اشعار عارفانه و عاشقانه‌ای است که، علاوه بر اینکه قلب را وسیع و روح را لطیف می‌سازد، هر دو را جلا می‌دهد تا زنگار از وجودمان بزدایند. در این میان، اشعار شیرین #سعدی که همه‌ی ما کم و بیش با آن آشنا هستیم جایگاه سترگ و انکار ناپذیری در ادبیات‌ کشورمان دارد. همزمان با یکم اردیبهشت ماه، روز بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی، تلاش خواهیم با گذری اجمالی‌ بر یکی از زیباترین اشعار این شاعر پارسی‌ گو، به صورت خلاصه‌وار به ارتباط بین #ادبیات و #نجوم بپردازیم. در همین راستا و در ادامه‌ی این یادداشت، ضمن آشنایی با یکی از مشهورترین ستارگان آسمان شب، با بررسی یک نمونه خواهیم دید استاد سخن چگونه به زیبایی از این واژه در شعر خود استفاده کرده است. آنچنان که می‌خوانیم:

از در درآمدی و من از خود به در شدم
گفتی کز این جهان به جهان دگر شدم

گوشم به راه تا که خبر می‌دهد ز دوست
صاحب خبر بیامد و من بی‌خبر شدم

چون شبنم اوفتاده بُدم پیش آفتاب
مهرم به جان رسید و به عیوق بر شدم

گفتم ببینمش مگرم درد اشتیاق
ساکن شود بدیدم و مشتاق‌تر شدم

ستاره درخشان و زرد رنگ "عیوق" که در زبان پارسی به آن "سروش" و "بُزبان" و در زبان لاتین "Capella" می‌گویند، یکی از مشهورترین ستارگان آسمان و پرنورین ستاره پیکر آسمانی ارابه ران (Auriga) است. این ستاره که به عنوان یک‌ سامانه چندتایی (Multiple Star) شناخته شده و در فاصله ۴۲ سال نوری از زمین قرار دارد؛ با قدر ظاهری ۰.۰۸ ششمین ستاره پرنور آسمان محسوب می‌شود. نام عربی این ستاره یعنی "عیوق" از ریشه عوق به معنای نگهبان و بازدارنده‌ گرفته شده است؛ به این خاطر که در گذشته عیوق را ستاره‌ی نگهبان خوشه پروین می‌پنداشتند که در نزدیکی آن قرار دارد. واژه #عیوق از جمله واژگان دانش ستاره شناسی است که در اشعار پارسی نیز مشاهده می‌شود و ابیاتی که پیشتر خواندید، یکی از زیباترین آن‌ها است. با توجه‌ به فاصله زیاد این ستاره تا ما، سعدی در شعر خود به زیبایی هر چه تمام‌تر از واژه عیوق برای بیان "دوری و بلندی" استفاده کرده است که در #ادبیات_پارسی نیز استعاره از همین موضوع است و معنی کلی این بیت آن است که در مقابل خورشید، همچون شبنمی ناچیز بودم که به مدد گرمای عشق تو به والاترین مرتبه رسیدم.

در این فصل از سال، ستاره عیوق یا بهتر بگوییم، #سروش با تاریک شدن هوا در افق غربی نمایان می‌شود و این شب‌ها می‌توانید از الهه عشق و زیبایی آسمان (سیاره ناهید) که شامگاهان با نور خیره کننده‌ی خود در افق غربی حکمرانی می‌کند، برای یافتن آن کمک بگیرید. پر نورترین جرمی که در شب‌های فعلی در افق غربی می‌بینید، بدون شک سیاره درخشان ناهید یا همان زهره است و اگر مانند آنچه در تصویر دوم مشاهده می‌کنید، چند درجه بالا سمت راست سیاره ناهید را نگاهی بیاندازید، سروش را هم خواهید دید.

www.instagram.com/p/B_NAKk4JcG-/?igshid=a9wjf3berg7w

همانگونه که در ابتدا نیز تاکید شد، مثال فوق تنها یک نمونه کوچک از پیوند ناگسستنی ادبیات و نجوم بود و تلاش خواهیم کرد در یادداشت‌های آتی بیش از پیش به این موضوع بپردازیم.

✍ سجاد صیادی
سردبیر ستاره شناسی فسا

مادامی که چیزی آن بالاست، پایان کار فرا نرسیده است . . .

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


دل ما چو چنگ #زهره که گسسته تار بادا

به گداز ماه منگر به گسستگی زهره
تو حلاوت غمش بین که یکش هزار بادا
حضرت مولانا

هم اکنون شاهد همنشینی (مقارنه / همیستانی) هلال شب سوم ماه مبارک رمضان ۱۴۴۱ و سیاره درخشان ناهید (زهره) با جدایی زاویه‌ای ۶.۳ درجه در افق غربی آسمان هستیم.
با کمی دقت می‌توانید نور #زمین_تاب را‌ نیز گرداگرد ماه مشاهده کنید. زمین تاب در حقیقت نور خورشید است که از زمین بازتاب شده، به ماه رسیده و سپس توسط ماه انعکاس می‌یابد.

عکس: سجاد صیادی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 1280×1280]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


ستارگان با شروع سوزاندن هیدروژن در هسته خود وارد #رشته_اصلی می‌شوند. به محض آغاز فعالیت‌های هسته‌ای و به تناسب شروع فرایند، اصطلاحا ستاره در رشته اصلی دارای سن صفر است. حیات یک ستاره در رشته اصلی بسیار با ثبات است. زیرا فشار فعالیت‌های هسته‌ای در هسته‌ی ستاره در مقابل گرانش ستاره که تلاش می‌کند تمامی جرم آن را در مرکز متراکم سازد، توازن ایجاد می‌کند. یک ستاره بیشتر عمر خود را در رشته اصلی خواهد گذراند و در نتیجه حدود ۹۰ درصد ستارگانی که در آسمان رویت می‌شوند، می‌باشند. دوره یک ستاره در رشته اصلی به جرم آن بستگی دارد. هر چه جرم ستاره بیشتر باشد، هسته آن چگال‌تر و داغ‌تر است و در نتیجه با سرعت بیشتری هیدروژن را به هلیوم تبدیل می‌کند. مادامی که ستاره در رشته اصلی قرار دارد، از رابطه درخشندگی- حجم تبعیت خواهد کرد. این بدان معناست که قدر مطلق یا درخشندگی یک ستاره دلالت بر جرم آن می‌کند. خورشید ما به نسبت ستاره کوچکی در رشته اصلی می‌باشد و در حدود ۱۰ میلیارد سال در رشته اصلی باقی خواهد ماند.

گردآورنده: نگار دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

#آشنایی_با_اصطلاحات_نجوم
[عکس 512×512]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


گوی سپهر در خم چوگان زر کشیم (حافظ)

شامگاه جمعه پنجم اردیبهشت ماه ۱۳۹۹ خورشیدی مصادف با ۳۰ شعبان ۱۴۴۱ هجری قمری، هلال شب نخست #ماه_رمضان در ساعت ۱۹:۳۰ با چشم غیر مسلح و به آسانی رویت شد.

عکس: سجاد صیادی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 1280×853]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال




نویسنده: #نگار_دادفر /مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

در هفته‌های اخیر که بازار شایعات داغ داغ بود، شایعه‌ای با سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد مبنی بر اینکه یک شهاب سنگ بزرگ در دهم اردیبهشت ماه با زمین برخورد خواهد کرد که باعث نابودی آن می‌شود. اما واقعیت ماجرا چیست؟

www.instagram.com/p/B_kUUlxJYqX/?igshid=4uq87cghoffo

در دانش ستاره شناسی به سنگ‌های بسیار بزرگ آسمانی که با قطری معادل چند کیلومتر اغلب در کمربندی موسوم به"کمربند سیارک‌ها" واقع در بین سیاره بهرام (مریخ) و هرمز (مشتری) قرار دارند، سیارک گفته می‌شود اما گاهی جاذبه قدرتمند خورشید این سیارک‌ها را از مدار خود خارج ساخته و به مرزهای داخلی منظومه شمسی که زمین نیز در آن قرار دارد می‌کشاند که اگر مدار آن‌ها با مدار زمین تلاقی داشته باشد، ممکن است روزی برای زمین خطرناک باشند؛ البته چنین امری بسیار نادر است. سیارکی که اخیرا بسیار خبرساز و جنجالی شده بود، (1998OR) 52768 نام دارد که همان گونه که از نحوه نامگذاری آن نیز پیداست، نخستین بار در سال ۱۹۹۸ میلادی رصد شد. بر اساس محاسبات عددی و بررسی مدار این سیارک، زمان عبور آن از نزدیک زمین، ۲۹ آوریل ۲۰۲۰ (۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹) و با سرعت بیش از ۳۱ هزار کیلومتر بر ساعت پیش بینی شده بود. اما شوربختانه کاسبان شایعه با سوء استفاده از این خبر و آسمان به ریسمان بافتن، مدعی شده بودند شهاب سنگ بزرگی در تاریخ مذکور با زمین برخورد خواهد کرد. این شایعه در روزهایی که مردم میهن عزیزمان جهت مقابله با بیماری کرونا مجبور به ماندن در خانه بودند، باعث ایجاد اضطراب و دلهره در بسیاری از افراد شد. برخی نیز بدون آگاهی از صحت و سقم موضوع، با انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی مشکل را دو چندان کردند و این باعث شد مهم‌ترین سوالی که در هفته‌های اخیر مکرر از ما پرسیده شود، در مورد همین شایعه باشد. در اینجا باید به این نکته مهم اشاره کرد که وقتی گفته می‌شود جرمی از "فاصله نزدیک" زمین عبور می‌کند، این فاصله با توجه به مقیاس‌های عظیم کیهانی است وگرنه همین سیارک با قطر ۱.۸ تا ۴ کیلومتر در نزدیک‌ترین حالت، از فاصله ۶.۳ میلیون کیلومتری زمین عبور می‌کند. این فاصله معادل ۱۶ برابر فاصله زمین تا ماه است و قطعا هیچ خطری برای زمین محسوب نمی‌شود اما در صورتی که با زمین برخورد می‌کرد، با یک فاجعه عظیم جهانی رو به رو می‌شدیم. البته حتی اگر تحلیل مداری و محاسبات ریاضی بیانگر این حقیقت باشد که در آینده احتمال برخورد سیارکی با زمین وجود دارد، می‌توان با روش‌های مختلف از جمله پرتاب فضاپیما و کوبیدن آن به سیارک یا انفجار بمب اتمی در نزدیکی سیارک، مسیر آن را از برخورد با زمین منحرف ساخت که خوشبختانه تاکنون چنین سیارکی زمین را تهدید نکرده که دانشمندان بخواهند این ایده‌ها را عملیاتی کنند. در پایان باید نوید این خبر را داد که بر اساس محاسبات ستاره شناسان، تا ۲۰۰ سال آینده خطر برخورد هیچ سیارکی با زمین وجود ندارد؛ حقیقتی تلخ برای شایعه سازان که می‌تواند تا سال‌ها بساط خرافه گویی آن ها را جمع کند. پس با خیال راحت و آسوده می‌توانید به امور زندگی خود بپردازید چرا که چشمان تیزبین و همیشه بیدار ستاره شناسان در سرتاسر این کره خاکی که ۲۴ ساعت شبانه روز و ۷ روز هفته سیارک‌های بالقوه خطرناک را پایش می‌کنند، اجازه وقوع چنین فجایع انسانی را نخواهند داد.

هفته نامه #فسامهر، شماره ۱۵۵

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


بر آسمان این خاک
هزار بوسه می‌زنم
نفسم را از رود سپید و آسمان خزر
 و خلیج همیشگی فارس می‌گیرم
 من نگاهم از تنب کوچک و بزرگ و
 ابوموسی نور می‌گیرد
 من عشقم را
در کوه گواتر
در سرخس و خرمشهر
 به زبان مادری فریاد خواهم زد
 تفنگم در دست و سرودم بر لب
همه‌ی #ایران را می‌بوسم . . .

فرخنده و خجسته باد دهم اردیبهشت ماه، روز ملی شاخاب تا ابد پارس

عکس ثبت شده توسط ریکی آرنولد از ایستگاه فضایی بین المللی
#PersianGulf
#PersianGulfForEver
[عکس 1280×853]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال




در هفته‌های اخیر که بازار شایعات داغ داغ بود، شایعه‌ای با سرعت در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد مبنی بر اینکه یک شهاب سنگ بزرگ در دهم اردیبهشت ماه با زمین برخورد خواهد کرد که باعث نابودی آن می‌شود. اما واقعیت ماجرا چیست؟
در دانش ستاره شناسی به سنگ‌های بسیار بزرگ آسمانی که با قطری معادل چند کیلومتر اغلب در کمربندی موسوم به "کمربند سیارک‌ها" واقع در بین سیاره بهرام (مریخ) و هرمز (مشتری) قرار دارند، سیارک گفته می‌شود اما گاهی جاذبه قدرتمند خورشید این سیارک‌ها را از مدار خود خارج ساخته و به مرزهای داخلی منظومه شمسی که زمین نیز در آن قرار دارد می‌کشاند . . .

ادامه‌ی این مقاله به قلم سرکار خانم #نگار_دادفر مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا را در شماره ۱۵۵ هفته نامه #فسامهر بخوانید‌.

Instagram.com/fasamehr.news

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 667×618]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


نویسنده: سجاد صیادی / سردبیر ستاره شناسی فسا

 

 نجوم آماتوری رشته‌ای است که در آن نه شهرت جایی دارد، نه پست و مقام و نه مال و منال و تنها مترادف آن، "عشق" است. فقط جاذبه‌ی قدرتمند عشق به خالق یکتا است که می‌تواند انسانی را سال‌ها در مدار نجوم نگه دارد و از پرت شدن درون سیاهچاله‌ی مشکلات روزمره زندگی جلوگیری کند. طی یک دهه‌ی اخیر که با استفاده از روش‌های حقیقی و مجازی، پیوسته به آموزش و ترویج نجوم آماتوری به افرادی از رده سنی کودکان تا بزرگسال پرداختم، هر بار با چالش‌های جدیدی مواجه شدم که غلبه بر هر یک از آن‌ها، ایده و راه حل جدیدی می‌طلبید. همزمان شدن "روز جهانی نجوم" و "روز معلم" در کشورمان، بهانه‌ای شد برای نوشتن این یادداشت یا بهتر بگویم این رنج نامه‌!!

 

نجوم آماتوری در عین جذابیت‌ها و زیبایی‌های بی نظیری که دارد؛ دانشی پیچیده و بروز است که برای پیشرفت در آن، در وهله نخست باید "عاشق" بود و در وهله دوم "بسیار صبور"؛ ترکیب این دو ویژگی از منجمان آماتور افرادی "خستگی ناپذیر" می‌سازد که مهم‌ترین رمز موفقیت در این رشته است. "تلاش و ممارست" هم که لازمه پیشرفت در هر کاری خصوصا در نجوم است. این ممارست ابعاد مختلفی دارد که نه در مدت کوتاه بلکه در طولانی مدت خود را نشان می‌دهد. از جمله: مطالعه انبوهی از کتاب‌ها، مقالات و پیگیری چندین ساعته جدیدترین اخبار و رویدادها به صورت روزانه که نمی‌توان هیچ نقطه پایانی برای آن متصور شد، اثرات منفی شب بیداری بر روی سلامت قلب و همچنین کم خوابی و خستگی مضاعف در طول روز که می‌تواند مستقیما بر روی روابط اجتماعی منجمان تاثیر بگذارد. ساعت‌‌ها رصد کردن با تلسکوپ در هوای سرد که بعضا به خاطر فرار از آلودگی نوری باید در مناطق پر خطر خارج از شهرها انجام شود نیز در طولانی مدت اثرات ناگواری بر روی چشم‌ها، گردن، کمر و زانوها دارد. متاسفانه اکثر افرادی که به قصد منجم شدن در دوره‌های آموزشی شرکت می‌کنند، در بدو کار به این سختی‌ها واقف نیستند و به این علم به عنوان یک فانتزی و سرگرمی‌ نگاه می‌کنند. بهترین توصیه‌ای که همواره برای این افراد داشته و دارم این است که از دور به زیبایی‌های نجوم نگاه کنید و لذت ببرید و زیاد به آن نزدیک نشوید، چرا که در غیر این صورت، "عِرض خود میبری و زحمت ما میداری"!!

هزینه‌های بسیار زیاد و هنگفت خرید تجهیزات رصدی خصوصا تلسکوپ که باعث می‌شود بسیاری از افراد در عین شایستگی و دارا بودن استعداد بالقوه نتوانند به خوبی در نجوم پیشرفت کنند، یکی دیگر از موانع اصلی توسعه این علم در کشورمان است. در روزگاری که برای کم ارزش‌ترین فعالیت‌ها نیز حامی مالی وجود دارد، متاسفانه علم نجوم اغلب از این امتیاز بی بهره مانده و اگر هم حامی مالی پیدا شود، متقاعد کردن آن‌ها آنقدر سخت و طاقت فرسا است که از همان ابتدا باید عطایش را به لقایش بخشید! علاوه بر این، بسیاری از منجمان آماتور که سال‌ها عمر خود را وقف این علم کرده‌اند، اینک انتظار دارند بتوانند از این رشته درآمدی کسب کنند؛ انتظاری به جا که شوربختانه به دلایل مختلفی که توضیح آن خارج از حوصله این یادداشت است، حداقل در کشور ما و در اغلب موارد محقق نمی‌شود و در نهایت باعث می‌شود آن فرد برای همیشه یا دست کم برای چند سال با دنیای نجوم خداحافظی کند که بسیار تاسف‌بار است.

خرافات و طالع و بینی و شِبه علم و شایعه پردازی و امثالهم نیز از جمله موانع و سرعتگیرهای توسعه علم هستند که شوربختانه همیشه پشت نجوم سنگر گرفته‌ و ضربات بسیاری به اعتبار آن زده‌اند.‌ اگر چه پیشتر تصور می‌شد با پیشرفت دانش و دسترسی راحت‌تر به منابع عظیم اطلاعاتی، خرافه و شایعات بار خود را می‌بندند، بلعکس این روزها شاهد گسترش آن توسط شِبه رسانه‌های زرد و فیک نیوزها نیز هستیم که بدون شک سودای فالوور و لایک و کسب شهرت و درآمد در سر دارند که به طور تاسف باری بیشترشان در شبکه اجتماعی "اینستاگرام" لانه کرده‌اند! متاسفانه بارها به چشم دیده‌ام که نه تنها علاقه‌مندان به نجوم حتی منجمان آماتور هم با دنبال کردن این فیک نیوزها، تحت تاثیر شایعه پراکنی‌های آن قرار می‌گیرند و بدتر اینکه بدون تحقیق و بررسی صحت و سقم آن، شایعه‌ای را انتشار می‌دهند در حالی که همواره تاکید کرده‌ام منجمان حتما و باید اخبار و اطلاعات را از منابع موثق علمی کسب کنند نه فلان گروه واتس اپی که از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در آن پیدا و تحلیل می‌شود! رعب و وحشتی که اخیرا یک سیارک ۴ کیلومتری در دلِ دست کم ده‌ها هزار نفر از هموطنانمان به وجود آورد، یکی از همین موارد بود.

یکی دیگر از مصائب آموزش نجوم در کشورمان که شاید از بقیه دردناک‌تر باشد، تمایل برخی منجمان آماتور به خاک‌ خوردن اندوخته‌های علمی‌شان است که باعث می‌شوند از سرعت رشد ستاره شناسی در ایران کاسته شود در حالی که همواره خوانده‌ایم و شنیده‌ایم: زکات علم، آموختن آن به دیگران است. این مورد از آن جهت دردناک است که از این افراد بیش از دیگران انتظار می‌رود در راستای ترویج علم بکوشند.

از دیگر مشکلاتی که به شدت با آن مواجه هستیم، سختگیرهای بیش از حد و عدم همراهی برخی خانواده‌ها با فرزندانشان است که علاقه‌مند به یادگیری نجوم هستند. عدم حمایت برخی خانواده‌ها از فرزندان خود یکی از بزرگ‌ترین علل عدم موفقیت منجمان آماتوری است که خصوصا در سن نوجوانی قرار دارند.‌ البته نباید یک طرفه به قاضی رفت و بایستی دغدغه‌های به حق خانواده‌ها را هم شنید؛ چرا که متاسفانه هنوز هستند معدود افرادی که به دلایل مختلف از جمله عدم رعایت برخی هنجارهای اجتماعی، ظرفیت حضور در تیم‌های رصدی را ندارند و حضور چنین افرادی آنقدر مخرب است که می‌تواند به فروپاشی یک تیم منجر شود.

علاوه بر مشکلات و موانعی که تا اینجا بر شمرده شد، درد بی درمان "آلودگی نوری" را هم باید اضافه کرد. مشکلی که نه تنها هیچ چشم انداز مثبتی در جهت رفع آن وجود ندارد، بلکه سال به سال نیز با گسترش شهرها و شیوه نادرست نور پردازی معابر و ساختمان‌ها، بر حجم آن افزوده می‌شود.

مواردی که در این یادداشت ذکر شد برخی از مهم‌ترین چالش‌ها و موانع پیش روی نجوم آماتوری کشورمان بود که عینا همه آن‌ها را طی سالیان اخیر لمس کرده‌ام. امیدوارم با هم‌افزایی هر چه بیشتر نخبگان و پیشکسوتان این حوزه و بهره گیری از خرد جمعی، شاهد بر طرف شدن یک به یک این مشکلات باشیم؛ هر چند از سر راه برداشتن این موانع سال‌ها و شاید چندین دهه به طول بیانجامد. به امید چنین روزی.

 

مادامی که چیزی آن بالاست، پایان کار فرا نرسیده است  . . .


✍ نقشه‌های آسمان یکی از مهم‌ترین و پر کاربردترین ابزارهای نجومی برای رصد و آشنایی با آسمان شب و ستارگان محسوب می‌شوند که مورد نیاز همه‌ی ستاره شناسان آماتور و علاقه‌مندان به نجوم است. کتاب "راهنمای ماهانه آسمان شب" تالیف "ایان رِدپت و ویل تیریون" که توسط مهندس احمد دالکی به زبان پارسی ترجمه شده، از جمله معروف‌ترین کتبی است که در این زمینه در کشورمان به چاپ‌ رسیده. در مقدمه این کتاب، شما با برخی از مهم‌ترین اصطلاحات و مفاهیم ضروری ستاره شناسی و همچنین شیوه "راهیابی در آسمان" آشنا می‌شوید و در هر یک از فصول دوازده گانه‌ی آن که منطبق با ماه‌های سال می‌باشد، ضمن شناخت ستارگان، صورت‌های فلکی و نقشه‌های آسمان، به رویدادهای مهم نجومی از جمله بارش‌های شهابی، خورشید گرفتگی، ماه گرفتگی و وضعیت سیارات در آسمان نیز دسترسی خواهید داشت. این کتاب را موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی در ۶۴ صفحه گلاسه به چاپ رسانده است.

#کتاب #معرفی_کتاب #کتاب_بخوانیم #کتابخوانی

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 538×713]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


زمانی که یک ستاره، هیدروژن موجود در هسته خود را به پایان می‌رساند، نوبت به سوزاندن هیدروژنی می‌رسد که در غلاف اطراف هسته وجود دارد. این غلاف به مرور زمان و با اتمام سوخت درون اتمسفر ستاره به سمت بیرون شروع به حرکت می‌کند. این منبع در حال گسترش، تشعشعات اتمسفر بیرونی را گرم کرده و جو ابتدا منبسط و سپس سرد می‌شود. در نتیجه‌ی چنین عملی، ستاره‌ای عظیم با دمای سطحی نسبتا اندک پدید می‌آید. این ستاره به واسطه‌ی اندازه بزرگی که دارد، تابنده باقی می‌ماند. دمای این بین ۲۰۰۰ تا ۴۰۰۰ درجه سانتی گراد بوده و شعاع آن‌ها ۱۰ تا ۱۰۰ برابر شعاع خورشید است! اغلب جزو ستارگان بی ثبات به حساب می‌آیند چرا که لایه‌های بیرونی آن‌ها در حال تپش بوده و موجب تغییراتی در میزان درخشندگی ستاره می‌شود. با توجه به اینکه این ستاره‌ها بسیار بزرگ هستند، گرانش تاثیر چندانی روی لایه‌های بیرونی آن‌ها ندارد.

گردآورنده: #نگار_دادفر
مدرس رصدخانه و مرکز علمی شهرداری فسا

#آشنایی_با_اصطلاحات_نجوم

ما‌ را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 400×400]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


این سیاهچاله که در فاصله هزار سال نوری از زمین قرار دارد، چنان به زمین نزدیک است که دو ستاره همراه این سیاهچاله را می‌توان با چشم غیر مسلح در آسمان تاریک نیمکره جنوبی زمین مشاهده کرد. گروهی از محققان به رهبری توماس ریوینیوس در رصدخانه جنوبی اروپا این سیاهچاله را کشف کرده‌اند. وی درباره این کشف می‌گوید: این سیستم حاوی نزدیک‌ترین سیاهچاله رصد شده به زمین است. با توجه به عظمت کهکشان راه شیری، می‌توان گفت فاصله این سیاهچاله با ما بسیار کم است.
به طور معمول سیاهچاله‌هایی مانند این نمونه هنگام جذب ستاره یا اجسام آسمانی دیگر قابل رصد هستند. به همین دلیل بیشتر اوقات سیاهچاله‌ها قابل رصد نیستند زیرا در اطرافشان چیزی برای بلع وجود ندارد. اما در نمونه اخیر، وجود ستارگان به رصد آن کمک کرد.
قطر این سیاهچاله که در صورت فلکی جنوبی تلسکوپ قرار دارد، حدود ۲۵ مایل است و به نظر می‌رسد بخشی از یک منظومه به نام HR6819 است که قبلا در آن ۳ ستاره وجود داشته است. البته دو ستاره باقیمانده فاصله زیادی با سیاهچاله دارند.

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

Website

Weblog

Instagram

Telegram
[عکس 800×557]


2 comments

مشاهده مطلب در کانال


آخرین گام‌های آماده سازی جدیدترین بهرام نورد ناسا با نام "استقامت" (Perseverance) برداشته شده و پرتاب آن بعد از اتصال به راکت اطلس ۵ انجام خواهد شد.
یکی از اجزای خاص این بهرام نورد، بالگرد هوشمندی به نام "نبوغ" است که بر روی آن قرار گرفته و برای انجام عملیات اکتشافی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کل این مجموعه درون یک پوسته سیاه قدرتمند جاسازی شده که با چتر نجات فرود خواهد آمد. ارتفاع مرتفع‌ترین نقطه این بهرام نورد به ۲۰ متر می‌رسد که در نوع خود رکوردی جالب توجه محسوب می‌شود. برای کسب اطمینان از فرود موفق این بهرام نورد از طناب‌های نایلونی مستحکم استفاده می‌شود. این طناب‌های هوشمند بعد از لمس سطح سیاره با استفاده از تیغه‌هایی که بر روی بهرام نورد نصب شده بریده می‌شوند و "استقامت" می‌تواند به سطح سیاره مذکور منتقل شود. انتظار می‌رود عملیات پرتاب این خودرو در ژوئیه امسال (تیر / اَمرداد) انجام شود و در فوریه ۲۰۲۱ (بهمن / اسفند) بر روی مریخ فرود بیاید.
نام "استقامت" را یک دانش آموز دبیرستانی اهل ویرجینیای باختری پیشنهاد داده بود که از بین ۲۸۰۰۰ نام در یک رقابت همگانی برگزیده شد!!

Telegram
[عکس 1280×720]


Add a comment

مشاهده مطلب در کانال


آخرین مطالب

آخرین ارسال ها

آخرین وبلاگ ها

آخرین جستجو ها